Gägend un Ümwelt 1650 bet 1700

Tau‘n Teersengeln, worut denn Pick makt wüür tau‘n kalfatern un schmeeren, bruukten sei bannig väl Bäukenholt. Holtkahlen wüürn ut Holt bi‘n Köhler sengelt. Dat is nu all tau seihn, dat miehr Holt verbruukt ward, as Bööm nahwassen daun. Inschränkt ward dat Holtschlahn oewer nu noch nich. Dat „Holtrecht“ is ein Privileg vun de Grundherren, dat heit vun de Herzög‘ un de Landeddellüüd. Mit Holt kann’n väl Geld maken. Wenn de Lüüd Holt klauen, gellt dat as „Holtfrevel“ un bringt bannige Strafen in, ok wenn de Lüüd blot Telken nähmen, de dalfollen sünd orrer Bööm, de ümkappt wieren.

Up dat kahle Land an de Küst ahn ein Boom wasst nix miehr an un so ward dat vun Sanddünen taudeckt. De Warft in Kaseburg bi Swinemünn geiht wedder in, as dat Holt ringsüm all is un kein Boom miehr wassen deit. Grote Rudel Wülf kamen bet in de Dörper un Städte rin. De Wülf warden afschaten un jagt.

De välen Glashütten maken Waldglas, wat sick gaud verköpen lött. Dorför bruuken sei Quarzsand, den sei hier finnen. Œwer üm den Sand tau schmölten, bruukt dat bannig hohge Temperaturen. 1665 ward in Stolzenberg bi Rothenklempenow de Glashütt vun Pommern buugt, wo an meisten bi rut kümmt.