Skipnavigation Virtuelles Museum zur Geschichte Mecklenburgs und Vorpommerns

Springe direkt zu:

Menü öffnen

1550 bet 1600

Bild
Renaissanceschlott Güstrow

De Reformatschion verännert de politisch‘ Macht in‘t Land. Ulrich I. tau Mäkelborg ward de ierst‘ Bischopsadministrator. De Klöster warden verweltlicht. Blot in Rostock, Malchow, Ribnitz un Dobbertin hollen sick de protestantischen Fruugensklöster. Striet mang de Fürsten gifft de Ridderschaft miehr Kraasch. In ein „Lütteren Utschuss“ vun de Ridderschaft un de Landschaft buugen de ollen Eddellüüd so‘ne Oort Näbenregierung up. Dat geiht los, dat ümmer miehr staatsche Herrenhüüser un Parks buugt warden. 1555 ward Güstrow Residenz un dat Renaissanceschlott ward dor buugt. Herzog Ulrich regiert dor binah 50 Johren. Up de anner Siet warden Buern „leggt“, dat heit, ehr Land vun de Ridderschaft kassiert, un so warden sei liefeigen.

De niege Kirchenordnung vun 1552 gellt för Johrhunnerte. 1571 enstahn de Kirchenkreis‘ Wismar, Güstrow, Parchim, Schwerin, Rostock un Niegenbramborg. Rostock un Wismar hebben bannig Gewinn vun den Ostseehannel. Verlags- un Manufaktursystemen gifft dat in de Städte vun Mäkelborg noch oewerhaupt nich.

Bild
Renaissance-Schlott Quilow

Ut den Nordischen Krieg, de soeben Johren wohrt, hollen de Herzög‘ sick rut. 1570 kriegen sei in den Rieksdag vun dat Riek twei Stimmen. Sei vertagen den Striet mit Bramborg wägen de Grenz. Dat Bistum Cammin ward ok dörch de Herzög‘ in de Verwaltung nahmen. Philipp I. vun Pommern-Wolgast buugt 1557 sien Schlott so bilütten ut. Wätenschaft un Kunst kamen tau’n bläughen. Dat gifft de iersten Druckereien 1569 in Stettin, 1581 in Griepswold un 1582 in Barth. De Renaissance glöwt an den Park as dat Idealbild vun de Utsöhnung vun den Minschen mit de Natur. De Park ward tau Kunst.

De Kraasch vun de Hanse lett so bilütten nah. 1572 bräkt dat Hannels- un Bankhuus in Loitz tausamen. Dat schmitt de Wirtschaft in Pommern dal. Ok jüst tau disse Tied is Stettin mit Frankfurt/Oder in’n Krieg.

Bi Ueckermünn‘ un Randow trecken sick de Teigelien üm de Tongruwen tausamen.

1569 schluten de Herzög ‘n "Arwschaftsutgliek" mit de Landstänn‘. Dorbi ward ok de "Buernordnung" reformiert, wat sick up dat Landläben utwirken deit. De Eddellüüd fangen an, sick dat Land tausamen tau hamstern vun de Buern. Sei maken sick dat bewirtschaf‘te Land ganz un gor tau eigen orrer ‘n Deil dorvun un "leggen" dat tau ehren Hoff dortau. Taugliek möten disse Buern ok noch miehr Hand- un Spanndeinste för sei maken. De Laag vun disse Buern ward ümmer leeger. Dat geiht so lang, dat sei an‘t Enn liefeigen un ganz un gor dalschmäten sünd.

Mit de Reformatschion ward dat Tausamenläben ganz un gor ümwöltert. De kathol’sche Klerus as Kaste ward aflöst vun Börgers as Kirchenverträders un protestant’sche Pasters. Dat minschliche Lief un de Natur warden nu de Gägenstand vun geliehrte Ünnersäukung.

Konsistorien in Griepswold, Stettin un Kolbarg oewerwachen Kirchen un Schaulen. In Wolgast residiert nu ‘n Generalsuperintendent. 1563 gifft ‘ne niege Kirchenordnung den Utbuug vun de Lanneskirch ollig Kraasch. 1569 ward ‘ne Ordnung rutgäben för de protestant’schen Jumpfernstifts in Bergen up Rügen, Kolbarg, Marienfließ, Stolp un Verchen. De Hexen warden bannig dull verfolgt. In Stettin un Neustettin gifft dat ümmer miehr, de mit’n Dod bestraft warden.