Ernst Barlach: Wątpiący

• Ernst Barlach (1870 - 1938)
• Wątpiący - Der Zweifler
• 1937 rok
• drewno tekowe
• wysokość: 107,5 cm

Mimo słabego zdrowia w 1937 roku, przedostatnim roku życia, Barlach stworzył pięć drewnianych rzeźb. Jego "Wątpiący" w rzeźbiarski sposób podejmuje temat podejmowany przez Barlacha w 1930 roku, do którego przygotował kilka rysunków. W pierwszej wersji Barlach zajął się ponadczasowym wyobrażeniem człowieka wątpiącego, ale teraz odniósł to zwątpienie do samego siebie. Po dojściu w 1933 roku do władzy narodowych socjalistów, ataki na Barlacha jako człowieka i artystę nasiliły się. Już jednak wcześniej środowiska narodowo-reakcyjne atakowały go po wzniesieniu na jego cześć w Republice Weimarskiej pomników. W "Wędrowcu na wietrze" z 1934 roku Barlach pokazuje wątki autobiograficzne i niezłomną wolę kogoś kto szedł pod prąd ducha czasu, nie dając się odwieść od swoich podstawowych zasad zorientowanych na humanitarny obraz człowieka, nawet przez represje.

Stosunku Barlacha do totalitarnego reżimu nie złamała niesławna akcja "Sztuka zdegenerowana" z 1937 roku, w ramach której ponad 670 prac artysty zostało usuniętych z publicznych kolekcji i przestrzeni miejskiej, a w niektórych przypadkach zniszczonych. Artysta zadaje sobie jednak pytanie, czy jego droga życiowa była słuszna. Napięta postać wątpiącego daje jasną odpowiedź w swojej mowie ciała i zamkniętej kompozycji. Zwięźle formułuje swoją walkę z "nieduchem" jako fundament swojej sztuki i działań etycznych, mówi w 1932 roku o "niedających się pogodzić przeciwieństwach" dwóch postaw, "duchowej i drugiej, nieduchowej".